تعریف زردی در نوزادان
زردی نوزادان، تغییر رنگ پوست و چشم نوزاد به رنگ زرد است. زردی نوزاد به این دلیل رخ میدهد که خون کودک حاوی بیلیروبین بیش از مقدار طبیعی است(بیلیروبین، رنگدانه زرد حاصل از شکسته شدن گلبولهای قرمز است).
زردی نوزاد بیماری شایعی است، به خصوص در نوزادان نارس. زردی معمولا به این دلیل اتفاق میافتد که کبد کودک به اندازه کافی، تکامل نیافته تا بیلیروبین را از جریان خون خارج کند. در برخی از نوزادان، یک بیماری زمینه ای ممکن است باعث ایجاد زردی نوزاد شود.
بیلیروبین یک رنگدانه زرد است که در خون و مدفوع افراد وجود دارد. گاهی اوقات کبد نمی تواند بیلیروبین را از بدن دفع کند که سبب افزایش سطح بیلیروبین خون و زردی پوست شده که سبب زردی نوزادان میشود.
هنگامی که هموگلوبین درون گلبولهای قرمز شکسته شود، بیلیروبین در بدن ساخته و از طریق گردش خون، به کبد منتقل میشود. در کبد، بیلیروبین تحت تاثیر آنزیمهای کبدی قرار گرفته و وارد صفرا شده و سپس از طریق مجاری صفراوی وارد روده شده و دفع میشود.
اکثر نوزادان متولد شده از ۳۵ هفته حاملگی به بعد، نیاز به درمان زردی ندارند. نشانه اصلی زردی نوزاد، زردی پوست و زردشدن سفیدی چشم است که معمولا از روزهای دوم تا چهارم پس از تولد، شروع می شود.
برای بررسی زردی، نوزاد را روشنایی کافی و ترجیحا در نورطبیعی روز بررسی کنید. به آرامی روی پیشانی یا بینی کودک، فشار دهید. اگر به نظر شما، پوست نوزاد، زرد رنگ است احتمال دارد که کودک شما زردی خفیف داشته باشد. اگر کودک شما زردی نداشته باشد، رنگ پوست کمی کمرنگتر از رنگ طبیعی پوست خواهد بود.
چه موقع به پزشک مراجعه نمائیم؟
اکثر بیمارستانها، نوزادان را قبل از مرخصشدن، از نظر زردی بررسی میکنند. نوزاد باید بین روزهای سوم و هفتم پس از تولد، از نظر زردی معاینه شود.
علائم زیر ممکن است نشانۀ زردی شدید یا عوارض ناشی از بیلیروبین بالا باشد لذا در موارد زیر، حتما باید نوزاد توسط متخصص کودکان، ویزیت شود:
-زردی پوست کودک شما در حال بیشترشدن است؛
– پوست شکم، دستها یا پاهای نوزاد، زرد رنگ است؛
– سفیدی چشم نوزاد، زرد شده است؛
– نوزاد، به نظر بی قرار و یا بیحال است و یا به سختی، بیدار میشود؛
– نوزاد، وزن نگرفته و یا مکیدن ضعیف دارد؛
) دارد؛High pitched- نوزاد، گریههای خشن و با صدای بلند(
-نوزاد، علائم و نشانه های دیگری دارد که برای شما، غیرطبیعی است.
تشخیص
پزشک کودکان، زردی نوزاد را بر اساس ظاهر او تشخیص خواهد داد. با این حال، هنوز اندازهگیری میزان بیلیروبین در خون نوزاد لازم است. سطح بیلیروبین (شدت زردی) دوره و نوع درمان را تعیین می کند.
درمان
با توجه با اینکه اکثر موارد زردی نوزادان، فیزیولوژیک بوده، نیازی به درمان ندارد. توصیه میشود تا تغذیه با شیر مادر ادامه یابد. از مصرف مواد قندی(مانند آبقند، آب و شکر و…) خودداری نمائید چون سبب افزایش زردی میشوند.
استفاده از داروهای گیاهی(مانند قطره بیلیناستر) باید با مشورت متخصص کودکان و نوزادان باشد. بهطور سرِخود، از داروهای گیاهی استفاده نکنید. استفاده از داروهایی مانند فنوباربیتال و… نیز در درمان زردی نوزادان جایی ندارد مگر در موارد خاص و با تجویز متخصص کودکان.
نور برای درمان زردی نوزادان(فتوتراپی) روشی است که پس از رسیدن زردی به حدِّ معینی، استفاده میشود. در این مورد، متخصص اطفال تصمیم میگیرد که چه زمانی فتوتراپی را شروع و چه زمانی متوقف نماید. استفاده از شیرخشک نیز برای کاهش زردی نوزادان توصیه نمیشود.
چنانچه نوزاد چند روزهای دارید که زرد بوده و نیاز به ویزیت پزشک دارد، قبل از اینکه داروها و گیاهان مختلف را به او بخورانید، با پزشک خود مشورت نمائید.