شقاق(زخم مقعد)، یک مشکل بالینی شایع در کودکان است.
شقاق(زخم مقعد) به صورت یک پارگی طولی و زخم است که در کانال مقعد ایجاد می‌شود.
چه کسانی بیشتر درگیر شقاق می‌شوند؟
– از هر ۱۰ نفر، یک نفر در مقطعی از زندگی خود، به آن مبتلا می‌شوند.
– هر دو جنس دختر و پسر، به نسبت مساوی درگیر می‌شوند.
– کودکان و نوجوانان بین ۱۵ تا ۴۰ سال، بیشتر در معرض شقاق مقعدی هستند.
علائم شقاق مقعد
شایع ترین علائم شقاق مقعدی عبارتند از:
– یک درد شدید هنگام مدفوع، اغلب به دنبال درد سوزشی عمیق که ممکن است چندین ساعت طول بکشد
– خونریزی هنگام مدفوع (بیشتر مردم متوجه مقدار کمی خون قرمز روشن یا در استخر خود یا روی دستمال توالت می‌شوند)
– دفع مدفوع سفت و دردناک( وجود یبوست در فرد)
تشخیص زخم مقعد
تشخیص شقاق، با شرح حال و معاینۀ مقعد است.
چه چیزی باعث ایجاد شقاق مقعد می‌شود؟
شقاق مقعدی معمولاً در اثر آسیب به مخاط مقعد یا کانال مقعدی ایجاد می‌شود
بیشتر موارد زخم مقعد، در افرادی رخ می دهد که یبوست دارند.
زمانی که یک مدفوع به خصوص سفت یا بزرگ، پوشش مجرای مقعد را پاره می کند، زخم مقعد به وجود می‌آید.
سایر علل احتمالی شقاق مقعدی عبارتند از:
– اسهال مداوم
– بیماری التهابی روده مانند کرون و کولیت اولسرو
– بارداری و زایمان
– گاهی اوقات یک عفونت مقاربتی مانند تبخال یا سیفلیس، می تواند کانال مقعدی را آلوده کرده و به آن آسیب برساند
– داشتن ماهیچه های اسفنکتر مقعد که به طور غیرمعمول سفت هستند سبب می‌شوند کشش را در کانال مقعد افزایش دهند و آن را مستعد پارگی کنند.
– در بسیاری از موارد، هیچ علت روشنی قابل شناسایی نیست.
درمان شقاق(زخم مقعد)
۱- باید یبوست فرد، درمان شود به طوری که مدفوع خشک و سفت نباشد.
۲- از رژیم غذایی پرفیبر استفاده شود مانند استفاده از میوه و سبزیجات، نان سبوس‌دار، روغن زیتون و…
(لازم به ذکر است که بزرگسالان نیاز به ۳۰ گرم فیبر در روز دارند.)
۳- بعد از اجابت مزاج، از لگن آب گرم استفاده شود(به ویژه بعد از اجابت مزاج)
۴- نوشیدن مقادیر زیادی آب و مایعات، توصیه می‌شود.
۵- پزشک می تواند داروهایی را برای کمک به کاهش علائم و تسریع روند بهبودی تجویز کند.
۶- جراحی اغلب در درمان شقاق مقعد، بسیار موثر است.
۷- شقاق مقعدی معمولاً در عرض چند هفته بدون نیاز به درمان بهبود می یابد.
۸- اما اگر زخم مقعد ناشی از یبوست بوده که درمان نشده باقی بماند، به راحتی می تواند برگردد.
۹- در برخی افراد، علائم ناشی از شقاق مقعدی، ۶ هفته یا بیشتر طول می کشد (شقاق مقعدی مزمن).
۱۰- پمادهای نرم کننده مانند وازلین و ویتامین آ+د کمک کننده هستند.
۱۱- ورزش و فعالیت بدنی منظم در طول روز
۱۲- نادیده گرفتن تمایل به دفع، که سبب خشکی مدفوع می‌شود(مانند کودکانی که از اجابت مزاج، امتناع می‌کنند).
منابع:
