بدن یک نوزاد طبیعی اساساً استوانه ای است.

برای یک نوزاد ترم، متوسط ​​دور سر ۳۳-۳۵ سانتی متر و متوسط ​​دور سینه ۳۰-۳۳ سانتی متر است.

 دور سر کمی بیشتر از دور سینه می‌باشد.

در چند روز اول زندگی، وضعیت بدن نوزاد عمدتاً نتیجه موقعیت او در رحم است.

اغلب اوقات می توان با بیرون آوردن نوزاد از گهواره و چرخاندن آرام او به وضعیت جنینی(در رحم مادر)، گریه‌های وی را پایان داد.

پوست:

در هنگام تولد، پوست به طور گسترده با ورنیکس کازئوزا(لایه سفیدرنگی که پوست جنین را در رحم، می‌پوشاند) پوشیده شده است.

اگراین لایه در بدو تولد برداشته نشود، خشک شده و ظرف ۲۴ ساعت از بین می‌رود.

پوست نوزاد طبیعی در بدو تولد، قرمز و صاف است و در روز دوم یا سوم به تدریج خشک، پوسته پوسته و صورتی می‌شود.

آکنه:

در نوزاد طبیعی، از حدود ۲ هفتگی شروع شده و تا ۴ تا ۶ ماهگی ادامه می‌یابد.

 آن را با آب و صابون، تمیز نگه دارید.

لوسیون کودک ممکن است آن را بدتر کند.

پوست خشک:

نوزادان پس از تولد، لایه بیرونی پوست خود را از دست می‌دهند به خصوص در اطراف مچ پا، پاها، دست ها و اندام‌ها، پوسته پوسته شدن را خواهید دید.

از مصرف زیاد لوسیون کودک خودداری کنید.

زردی و ﻫﯿﭙﺮﺑﯿﻠﯽ روﺑﯿﻨﻤﯽ ﻧﻮزادی:

در ۶۰ درﺻﺪ ﻧﻮزادان ﺗﺮم و ۸۰ درﺻﺪ ﻧﻮزادان ﭘﺮه ﺗﺮم، زردی در ﻃﯽ ﻫﻔﺘﻪ اول زﻧﺪﮔﯽ دﯾﺪه ﻣﯽ‌ﺷﻮد.

رﻧﮓ زرد ﻣﻌﻤﻮﻻً در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﺠﻤﻊ ﭘﻮﺳﺘﯽ رﻧﮕﺪاﻧﻪ ﺑﯿﻠﯽ‌روﺑﯿﻦ ﻏﯿﺮﮐﻮﻧﮋوﮔﻪ و ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻞ در ﭼﺮﺑﯽ، اﯾﺠﺎد ﻣﯽ‌ﺷﻮد.

علل هیپربیلی روبینمی:

۱- افزایش بار بیلی‌روبینی که باید در کبد متابولیزه شود مانند: کم خونی های همولیتیک، پلی سیتمی، کاهش طول عمر
گلبول‌های قرمز در اثر نارسی یا ترانسفراز سلولهای خونی، افزایش گردش روده ای– کبدی، عفونت

۲- آسیب یا کاهش فعالیت آنزیم ترانسفراز یا سایر آنزیم‌های مرتبط مانند: نقص ژنتیکی، نارسایی تیروئید و…

۳- رقابت با آنزیم ترانسفراز یا مهار آن مانند مصرف یکسری از داروها و…

۴- عواملی که سبب از بین رفتن یا کاهش میزان آآآنزیم یا برداشت بیلی‌روبین توسط سلول‌های کبدی می شوند مانند نقص
ژنتیکی یا نارس بودن نوزاد

۵- عواملی که باعث کاهش احتباس بیلی‌روبین موجود در گردش خون می‌شوند مانند:

هیپوپروتئینمی، جابه‌جایی بیلی‌روبین از محل اتصال آن به آلبومین از طریق اتصال رقابتی داروهایی مانند سولفی‌سوکسازول و موکسالاکتام، اسیدوز، افزایش غلظت اسیدهای چرب آزاد در اثر هیپوگلسیمی، گرسنگی مفرط و یا هیپوترمی(کاهش درجه حرارت بدن)

تغذیه زودهنگام و مکرر نوزاد، سبب کاهش خطر هیپربیلی‌روبینمی می‌شود.

در شرایط طبیعی، میزان بیلی‌روبین غیرمستقیم در سرم خون، ۳ میلی‌گرم در دسی‌لیتر است و با سرعت کمتر از ۵ میلی‌گرم در دسی لیتر در ۲۴ ساعت، افزایش می‌یابد.

این بدان معناست که اگر نوزادی امروز زردی ۱۰ دارد و فردا زردی ۲۰، این خطای آزمایشگاه است(مگر این‌که نوزاد دچار همولیز شده باشد مانند فاویسم).

زردی فیزیولوژیک در نوزادان:

زردی فیزیولوژیک در روز ۲ تا ۳ بعد از تولد ظاهر شده و در روز ۴ تا ۵ به اوج خود رسیده و سپس بین روزهای ۷ تا ۹ به کمتر از ۲ میلی‌گرم در دسی‌لیتر می‌رسد.  

علت این افزایش بیلی‌روبین ، شکسته شدن گلبولهای قرمز جنین همراه با محدودیت گذرای کنژوگاسیون بیلی‌روبین توسط کبد نارس نوزاد می‌باشد.

نکته مهم:

میزان بیلی روبین غیرمستقیم در نوزادان فول ترم در روزهای ۱۰ تا ۱۴ به سطح بزگسالان( یک میلی‌گرم در دسی‌لیتر) می‌رسد.
گاهی ممکن است این زردی، تا دو ماهگی نیز طول بکشد که در اکثر موارد، طبیعی است.

زردی در ۲۴ ساعت اول، غیرطبیعی است و نیاز به ارزیابی تشخیصی دارد.

لکه های مغولی:

 نواحی نامنظم رنگدانه‌های خاکستری آبی، بر روی استخوان خاجی و باسن هستند، اما ممکن است آنقدر گسترده باشند که پشت و گاهی اوقات سطوح خارجی تمام اندام‌ها را نیز بپوشانند.

آنها در نوزادان سیاه‌پوست و در نوزادان از نژاد آسیایی و جنوب اروپا، رایج هستند.  

لکه های مغولی معمولاً تا ۴ سالگی یا زودتر، از بین می‌روند و در موارد نادر، تا چندین سالگی، باقی می‌مانند.

این لکه‌ها خطری برای نوزاد ندارند.

لانوگو:

موهای ظریفی است که به سختی قابل مشاهده است ومشخصه دوره نوزادی می‌باشد.

در نوزادان نارس، آشکارتر است و به راحتی روی شانه، پشت، پیشانی و گونه‌ها دیده می‌شود.

میلیا:

پاپول‌های کوچک و سفیدی روی چانه، بینی، گونه‌ها و پیشانی هستند.

 آنها غدد چربی متسع شده بوده که به طور خود به خود در طی چند روز یا چند هفته ناپدید می‌شوند.

اریتما توکسیکوم:

یک‌سری بثورات پاپولار صورتی هستند که اغلب، وزیکول‌هایی(تاول‌هایی) روی آن قرار می‌گیرند.

وزیکول‌ها ممکن است چرکی به نظر برسند و بنابراین با پیودرمای استافیلوکوکی(نوعی عفونت شدید پوست نوزادان) اشتباه گرفته می‌شوند.

 آنها در هر نقطه از بدن در عرض ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از تولد ظاهر می‌شوند و پس از چند روز خود به خود برطرف می‌شوند.

 بثورات بی ضرر بوده و علت آن‌ها ناشناخته است و در نوزاد طبیعی، قابل مشاهده است.

لکه‌های کافه‌-او-لیت(cafe au lait spots) یا شیر قهوه‌ای:

 ضایعات بیضی شکل نامنظم با اندازه‌ها و توزیع‌های مختلف هستند که هم‌سطح پوست قراردارند.  

اگر شش یا بیشتر از آنها وجود داشته باشد، باید به نوروفیبروماتوز مشکوک شد.

پلک ها:

 اغلب در طی ۲ روز اول پس از زایمان، ادم(ورم) می‌کنند.

اگزودای(ترشحات) چرکی ملتحمه، اغلب در اثر سوزاک، کلامیدیا و عفونت استافیلوکوک و انواع عفونت‌های ناشی از باکتری‌های گرم منفی ایجاد می‌شود.

یکی از مهم‌ترین و شایع‌ترین دلایل ترشحات چرکی ملتحمه، تنگی مجرای اشکی است که با شستشو و ماساژ و ظرف چند ماه، درمان می‌شود.

خونریزی زیر ملتحمه اغلب رخ می دهد.

 علت آن، فشار بر سر جنین در حین زایمان و در نتیجه اختلال در بازگشت وریدی و پارگی مویرگ‌ها در صلبیه است.

این خونریزی‌ها را می‌توان در صلبیه مشاهده کرد و هیچ اهمیت پاتولوژیکی ندارند، حتی زمانی که کل صلبیه در اثر خون، قرمز شده است.

آب مروارید:

 در صورت وجود، باید در اولین معاینه نوزاد، شناسایی شود.

گاهی اوقات ممکن است چندین روز یا چند هفته پس از تولد ایجاد شود.

تنفس:

 نوزادان تنفس اجباری از طریق بینی هستند و معمولاً نمی توانند از طریق دهان نفس بکشند.

هر گونه انسداد مجرای بینی، باعث درجاتی از مشکلات تنفسی در نوزاد می‌شود.

انسداد جزئی یا کامل، ممکن است ناشی از ترشح مخاطی بینی باشد که برداشته نشده و یا به دلیل آترزی(تنگی) مجرای بینی است که می‌تواند تهدیدکننده زندگی باشد.

شکاف کام:

ممکن است کام سخت یا نرم یا هر دو را درگیر کند.

معاینه دهان برای شناسایی شکاف کام(که اغلب درغیاب شکاف لب رخ می دهد) مهم است.

گاهی اوقات، فقط یوولا(زبان کوچک) شکاف دارد.

دندان‌های زودرس:

در نوزاد طبیعی، به ندرت دندان‌های زودرس وجود دارند و اغلب، دندان‌های ثنایای مرکزی پایینی هستند. 

اگر جدا شدن دندان، قریب‌الوقوع باشد، برای جلوگیری از آسپیراسیون(ورود دندان کنده‌شده، به مجرای تنفسی) باید آنها را برداشت.

مرواریدهای اپشتاین:

ساختارهای پاپولار(برجسته) کوچک و سفید رنگی هستند که در هر طرف خط وسط کام سخت قراردارند.

 آنها معمولاً در عرض چند هفته پس از تولد، ناپدید می‌شوند.

 
قفسه سینه:

دنده های نوزاد طبیعی، منعطف هستند و گاهی انقباضات جزئی جناغ سینه در طول تنفس طبیعی، مشهود است.

یک برآمدگی نوک تیز برجسته در انتهای پائین جناغ سینه دیده می‌شود که می‌تواند به سمت جلو خمیده شده و یک برجستگی در زیر پوست، ایجاد کند که سبب نگرانی مادر شود.

این برجستگی طرف چند هفته ناپدید می‌شود.

بزرگ شدن سینه:

ممکن است در نوزادان پسر و دختر در چند هفته اول زندگی رخ دهد . در روز سوم پس از تولد ظاهر شده و در اواخرهفته اول ممکن است یک ماده شیر مانند از آن خارج شود.

این به دلیل هورمون‌هایی است که قبل از تولد، از مادر به جنین منتقل شده است.

 ماساژ سینه‌ها، یک عمل رایج ولی غیرعادی و غیرضروری است که اغلب باعث ایجاد آبسه پستان می‌شود.

ممکن است از ۶ ماه تا یک سال طول بکشد.

 تنفس :

نوزاد طبیعی با سرعتی بین ۴۰ تا ۶۰ تنفس در دقیقه تنفس می‌کند.

در چند ساعت اول پس از تولد، تنفس‌های سریع در نوزادان وجود دارد.

 در نوزاد طبیعی، حرکات تنفسی عمدتاً دیافراگمی است.

. قفسه سینه نسبتاً بی‌حرکت می ماند درحالی که شکم با دم و بازدم، بالا و پایین می‌رود

ضربان قلب:

ضربان قلب در نوزاد طبیعی به طور معمول بین ۱۲۰ تا ۱۶۰ ضربه در دقیقه درنوسان است.

ضربان قلب نوزادان نارس معمولا بین ۱۳۰ تا ۱۷۰ ضربه دردقیقه است.

شکم:

معمولاً استوانه‌ای است که در نوزادان ترم طبیعی، کمی بیرون زده است.

برآمدگی موضعی در یک یا هر دو پهلو، نشان‌دهنده‌ی بزرگی کلیه‌ها است که معمولاً نتیجه هیدرونفروز می‌باشد و باید بررسی شود.

یک شکاف طولی بی‌اهمیت در خط وسط شکم  و بین دو عضله راست شکم، قرار دارد(از زیر جناغ سینه تا زیر ناف).

بند ناف در نوزاد طبیعی، تقریباً در ۷ تا ۱۰ روزگی از اتصال خود جدا می‌شود.

فقط کافی است بند ناف به‌طور روزانه با آب و صابون، شسته شود.  

باز بودن مقعد:

در ابتدای تولد، باید نوزاد از نظر باز بودن مقعد، بررسی شود. نوزاد طبیعی در ساعات نخستین بعد از تولد، باید دفع مکونیوم(مدفوع سیاه‌رنگ اولیه) داشته باشد. اگر نوزادی مدفوع نکند، باید از نظر بازبودن مقعد، بررسی شود.

فتق مغبنی(اینگوینال):

گاهی تا زمانی که نوزاد گریه نکند، فتق قابل مشاهده نیست. 

فتق ها معمولا حاوی روده بوده و بیشتر در ناحیه اینگوینال(کشاله ران) می‌باشند. این فتق‌ها نیاز به عمل جراحی دارند.

فتق‌های نافی نیاز به کار خاصی ندارند.

گاهی ممکن است در نوزاد طبیعی پسر، هیدروسل(وجود آب در کیسه بیضه) نیز دیده شود که در بعضی موارد، همراه فتق مغبنی می‌باشد و نیاز به عمل جراحی دارد.

آلت تناسلی در پسرها:

پره‌پوس(پوست روی سر آلت پسرها)، کل آلت تناسلی را می‌پوشاند به طوری که آلت تناسلی در پسرها، قابل مشاهده نیست.

 پره‌پوس در نوزادان عادی، قابل جمع شدن نیست و گاهی اوقات بین ۴ تا ۶ ماهگی و گاهی تا ۳ سالگی، نمی‌تواند به‌طور

 کامل، جابجا شود و روی سر آلت، حرکت کرده و کنار برود. لذا نباید به زور، آن را کنار زد.

در نوزادان ترم، بیضه‌ها در کیسه بیضه قرار دارند.

در نوزادان نارس، بیضه‌ها در کانال اینگوینال قراردارند یا ممکن است قابل لمس نباشند.

اندام تناسلی دخترها:

دختران ممکن است در دو هفته اول دارای ترشحات سفید و گاهی خونی از واژن خود باشند.

این مشکل طی ۱ تا ۲ ماه برطرف می‌شود. 

دستگاه گوارش و حرکات روده:

مدفوع ممکن است از نظر رنگ و قوام متفاوت باشد، اما اغلب به رنگ زرد خردلی با قوام “پنیر” است.

در طول چند ماه اول، اکثر نوزادان هنگام مدفوع، به خودشان فشار می‌آورند.

در ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ اول بعد از تولد، اﺳﺘﻔﺮاغ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ رﮔﻪ ﻫﺎی ﺧﻮﻧﯽ، اﻏﻠﺐ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﺤﺮﯾﮏ ﻣﻌﺪه در اﺛﺮ ﻣﻮاد ﺑﻠﻌﯿﺪه‌شده در ﺣﯿﻦ زاﯾﻤﺎن ﻣﯽ‌ﺑﺎﺷﺪ.

علل استفراغ پایدار پس از تولد:
۱- انسداد روده
۲- اختلالات متابولیک
۳- افزایش فشار داخل جمجمه
۴- شالازی

اﺳﺘﻔﺮاغ آﻏﺸﺘﻪ ﺑﻪ ﺻﻔﺮا، ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه اﻧﺴﺪاد ﺑﻌﺪ از دوزادﻫﻪ اﺳﺖ.

ﻓﺘﻖ ﻣﺎدرزادی دﯾﺎﻓﺮاﮔﻢ ﻧﯿﺰ ﺑﺎﻋﺚ اﺳﺘﻔﺮاغ ﭘﺎﯾﺪار ﻣﯽ‌ﺷﻮد.

اﺳﺘﻔﺮاغ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﯾﺒﻮﺳﺖ ﺷﺪﯾﺪ ﯾﮑﯽ از ﻋﻼﯾﻢ اوﻟﯿﻪ ﺷﺎﯾﻊ ﺑﯿﻤﺎری ﻫﯿﺮﺷﭙﺮوﻧﮓ اﺳﺖ.

ﻋﻠﻞ اﺻﻠﯽ اﺳﺘﻔﺮاغ ﻧﻮزادی:

۱. ﻋﻠﻞ اﻧﺴﺪادی

۲.  آﻟﺮژی ﺑﻪ ﺷﯿﺮ گاو

۳.  ﻫﯿﭙﺮﭘﻼزی ﻓﻮق ﮐﻠﯿﻪ از ﻧﻮع ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ دﻓﻊ ﻧﻤﮏ

۴.  ﮔﺎﻻﮐﺘﻮزومیا

۵. آروغ ﻧﺰدن ﻧﻮزاد ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﺨﻠﯿﻪ ﻫﻮای ﺑﻠﻌﯿﺪه ﺷﺪه

۶.  ارﮔﺎﻧﯿﮏ اسیدمیا

.۷  اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر داﺧﻞ ﺟﻤﺠﻤﻪ ای

۸.  ﺳﭙﺘﯽ ﺳﻤﯽ

۹.  مننژﯾﺖ

۱۰. ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﺠﺎری ادراری

۱۱. رﮔﻮژﯾﺘﺎﺳﯿﻮن(ریفلاکس) ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ

شکستگی‌ها:

گاهی شکستگی استخوان ترقوه، استخوان بازو و استخوان ران در نوزاد طبیعی تازه متولد شده، مشاهده می‌شود.

در هر نوزادی که نمی‌تواند یک اندام را به اندازه سایراندام‌ها حرکت دهد، باید به شکستگی شک کرد.

عدم تقارن در حرکت اندام‌ها نشان‌دهنده‌ی ضعف، فلج یا شکستگی استخوان است.

 به عنوان مثال، در فلج شبکه بازویی، اندام فوقانی که آسیب دیده است، کم فعالیت یا بی‌حرکت می‌باشد.

معاینه  سیستم عصبی:

با بررسی رفلکس‌های عصبی در نوزاد، انجام می‌شود.

داروها در زمان زایمان، اعتیاد مادر به تریاک و هروئین و عفونت‌ها مثل مننژیت، سبب کاهش رفلکس‌های عصبی می‌شوند.

رفلکس چنگ‌زدن به طور معمول در نوزاد طبیعی، قوی است. 

این رفلکس در نوزادان نارس، ضعیف‌تر می‌باشد.

رفلکس مکیدن، با قرار دادن نوک پستان در دهان ارزیابی می‌شود.

در نوزادان عادی، به ویژه آنهایی که گرسنه هستند، رفلکس مکیدن، هماهنگ و قوی است.

فلج شبکه بازویی، یک اتفاق شایع است که می‌تواند با زایمان سخت، مرتبط باشد. 

فلج اندام فوقانی معمولاً جزئی بوده و به ندرت، فلج کامل همه اندام فوقانی است و فلج معمولاً موقتی است. 

در صورت پاره شدن اعصاب، ممکن است فلج دائمی باشد.

مواردی که در بالا گفته شد، موارد بسیار خلاصه از یک نوزاد طبیعی و نیز نکاتی در مورد یک نوزاد بیمار بود.

لطفا توجه کنید که نکات بسیار ظریف و ریزی وجود دارد که فقط پزشک کودکان می‌تواند آن‌ها را در معاینه، مشخص کرده و به شما بگوید که طبیعی است یا غیرطبیعی؟ و به چه اقداماتی نیاز دارد.

منبع: وب سایت glown